آبپاشهای بارانی از اصلیترین اجزای سیستمهای آبیاری مدرن هستند که با شبیهسازی بارش طبیعی باران، نیاز آبی گیاهان را برآورده میکنند. انتخاب صحیح نوع آبپاش برای هر مزرعه یا فضای سبز، نقشی حیاتی در بهینهسازی آبیاری بارانی و افزایش بهرهوری دارد. آبپاشهای بارانی به دستههای مختلفی دسته بندی میشوند که در اینجا به معرفی انواع آبپاشهای بارانی خواهیم پرداخت.
انواع آبپاش بارانی بر اساس فشار آب
آبپاشهای بارانی بر اساس فشار آب به سه دسته اصلی تقسیم میشوند که هر یک برای شرایط خاصی مناسب هستند. اولین دسته، آبپاشهای کم فشار یا کوچک هستند که برای آبیاری مناطق کوچک و با فشار آب کم طراحی شدهاند. این آبپاشها شعاع پاششی کمتر از 13 متر دارند و معمولاً در باغچههای خانگی یا فضاهای سبز کوچک مورد استفاده قرار میگیرند.
دومین دسته، آبپاشهای متوسط هستند که برای آبیاری مناطق با وسعت متوسط و فشار آب متوسط کاربرد دارند. این نوع آبپاشها شعاع پاششی بین 13 تا 25 متر دارند و میتوانند در باغهای بزرگتر، پارکها و فضاهای سبز شهری به خوبی مورد استفاده قرار گیرند. این آبپاشها تعادلی بین پوششدهی و مصرف آب برقرار میکنند.
در نهایت، آبپاشهای فشار بالا یا گان برای آبیاری مناطق وسیع و با فشار آب بالا طراحی شدهاند. شعاع پاشش این آبپاشها بیش از 25 متر است و معمولاً در مزارع بزرگ، زمینهای ورزشی و فضاهای باز وسیع استفاده میشوند.
انواع آبپاش بارانی بر اساس نوع حرکت
آبپاشهای بارانی بسته به نوع حرکتشان در هنگام پاشش آب به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. این تفاوت در حرکت، نحوه توزیع آب و در نتیجه کاربری آنها را متمایز میکند. به طور کلی، سه نوع اصلی آبپاش بارانی بر اساس نوع حرکت وجود دارد:
-
آبپاش ضربهای
این نوع آبپاشها با ایجاد یک حرکت ضربهای، آب را به صورت دایرهای پاشش میکنند. این حرکت باعث میشود که آب به شکل یک دایره کامل در اطراف آبپاش پخش شود. آبپاشهای ضربهای معمولاً برای آبیاری مناطق وسیع و یکنواخت مورد استفاده قرار میگیرند.
-
آبپاش چرخشی
بر خلاف آبپاشهای ضربهای، آبپاشهای چرخشی با حرکت چرخشی مداوم آب را پخش میکنند. این نوع آبپاشها معمولاً دارای یک بازوی چرخان هستند که آب را به صورت یکنواخت در یک سطح پاشش میکنند. آبپاشهای چرخشی برای آبیاری مناطق مستطیلی شکل یا نامنظم مناسب هستند.
-
آبپاش ریز قطره
این نوع آبپاشها به جای پاشش آب به صورت قطرات درشت، قطرات بسیار ریز آب را پخش میکنند. این ویژگی باعث میشود که آب به آرامی و به صورت مستقیم به ریشه گیاهان برسد و از تبخیر آب جلوگیری شود. آبپاشهای ریز قطره برای آبیاری گیاهان حساس، گلخانهها و باغچههای کوچک بسیار مناسب هستند.
جهت مشاهده و خرید انواع آبپاش آبیاری کلیک کنید.
انواع آبپاش بارانی بر اساس جنس بدنه
آبپاشهای بارانی از نظر جنس بدنه نیز شامل سه دسته میباشند که عبارتند از:
-
آبپاشهای پلاستیکی یا پلیمری
این آبپاشها از مواد پلیمری مختلفی مانند پلیاتیلن، پلیپروپیلن و ABS ساخته میشوند که به آنها وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی و قیمت مناسب میدهند. مقاومت بالای این آبپاشها در برابر خوردگی ناشی از مواد شیمیایی موجود در آب و شرایط آب و هوایی مختلف، باعث افزایش طول عمر آنها میشود.
البته، آبپاشهای پلاستیکی نیز محدودیتهایی دارند. این آبپاشها معمولاً برای فشارهای آب بالا و دمای زیاد مناسب نیستند و ممکن است در درازمدت در اثر تابش مستقیم نور خورشید تغییر شکل دهند. همچنین، برخی از انواع پلاستیکها ممکن است در برابر مواد شیمیایی خاص مقاومت کمتری داشته باشند.
به طور کلی، آبپاشهای پلاستیکی یا پلیمری گزینه مناسبی برای آبیاری باغچهها، گلخانهها و مزارع کوچک با فشار آب متوسط هستند.
-
آبپاشهای برنجی
آبپاشهای برنجی به دلیل استفاده از آلیاژ برنج در ساختارشان، از جمله بادوامترین و مقاومترین انواع آبپاشها به شمار میآیند. برنج، آلیاژی است که عمدتاً از مس و روی تشکیل شده و به دلیل خواص منحصر به فردی مانند مقاومت در برابر خوردگی، استحکام بالا و هدایت حرارتی خوب، از دیرباز در ساخت تجهیزات صنعتی و کشاورزی مورد استفاده قرار میگرفته است.
آبپاشهای برنجی معمولاً دارای طراحی دقیق و مهندسی شدهای هستند که باعث میشود آب را به صورت یکنواخت و با دقت بالایی در سطح زمین پخش کنند. این ویژگی باعث افزایش راندمان آبیاری و کاهش اتلاف آب میشود. آبپاشهای برنجی به دلیل دوام و مقاومت بالا، برای آبیاری مزارع، آبیاری گیاهان حساس در گلخانهها و سیستمهای آبیاری پارکها، باغها و فضاهای سبز شهری در مقیاس بزرگ بسیار مناسب هستند.
-
آبپاشهای آلومینیومی
آبپاشهای آلومینیومی مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد و در تماس با آب و مواد شیمیایی مختلف دچار زنگزدگی یا فرسایش نمیشود. این ویژگی باعث میشود که آبپاشهای آلومینیومی طول عمر بیشتری داشته باشند.
برخی از این آبپاشها دارای پوششهای محافظتی مانند اپوکسی هستند که مقاومت آنها را در برابر خوردگی و اشعه UV افزایش میدهد. همچنین، برخی مدلها دارای قابلیت تنظیم دبی و زاویه پاشش هستند که به کشاورزان اجازه میدهد تا آبیاری را بهینه کنند.
استفاده از آبپاشهای آلومینیومی دارای معایبی است که شامل قیمت نسبتاً بالا و حساسیت به ضربه میشود. این آبپاشها به دلیل مواد با کیفیت و مقاومتی که در برابر خوردگی دارند، معمولاً هزینه بیشتری نسبت به انواع دیگر آبپاشها دارند. علاوه بر این، با وجود سبک بودن و مقاومت بالا در برابر خوردگی، آبپاشهای آلومینیومی در مقابل ضربه حساستر هستند و ممکن است در صورت برخورد با اشیاء سخت یا افتادن، آسیب ببینند.
کلام پایانی
طراحی یک سیستم آبیاری کارآمد، نیازمند توجه به جزئیات بسیاری است. یکی از مهمترین این جزئیات، انتخاب نوع مناسب آبپاش است. عوامل فنی مانند فشار آب، ابعاد سر آبپاش و شکل روزنهها، به همراه پارامترهایی مثل دبی، برد پرتاب و یکنواختی توزیع آب، در انتخاب آبپاش موثر هستند. انتخاب نادرست آبپاش میتواند منجر به هدر رفتن آب، عدم یکنواختی آبیاری و کاهش عملکرد محصول شود.
